தியோகர் சாந்திநாதர் திகம்பர் சமணக்கோவில், உத்தரபிரதேசம்
முகவரி
தியோகர் சாந்திநாதர் திகம்பர் சமணக்கோவில், தியோகர், லலித்பூர் மலைதொடர், உத்தரபிரதேசம் – 284403
இறைவன்
இறைவன்: சாந்திநாதர்
அறிமுகம்
தியோகர் இந்தியாவின் உத்தரப்பிரதேச மாநிலத்தின் லலித்பூர் மாவட்டத்தில் உள்ள ஒரு கிராமம். இது பெட்வா ஆற்றின் வலது கரையிலும், லலித்பூர் மலைகளின் மேற்கிலும் அமைந்துள்ளது. இது குப்தா நினைவுச்சின்னங்கள் மற்றும் கோட்டையின் சுவர்களுக்கு உள்ளேயும் வெளியேயும் இந்து மற்றும் சமண தோற்றம் கொண்ட பல பழங்கால நினைவுச்சின்னங்களுக்கு பெயர் பெற்றது. மலையில் உள்ள கோட்டை அதன் கிழக்குப் பகுதியில் உள்ள சமணக் கோயில்கள் 8 அல்லது 9 ஆம் நூற்றாண்டைச் சேர்ந்தது. சமணக் கோயில்களைத் தவிர, சமண உருவங்களின் சுவர் ஓவியங்கள் கோட்டையின் சிறப்பு அம்சங்களாகும். தியோகர் நினைவுச்சின்னங்கள் இந்திய தொல்லியல் துறையின் தொல்லியல் துறையால் (ASI) பாதுகாக்கப்படுகின்றன, மேலும் ஆக்ராவில் அமைந்துள்ள அதன் வடக்கு வட்ட அலுவலகம் மூலம் நிர்வகிக்கப்படுகிறது.
புராண முக்கியத்துவம்
சமண வளாகம் 8 முதல் 17 ஆம் நூற்றாண்டு வரை கட்டப்பட்டது மற்றும் 31 சமண கோவில்களைக் கொண்டுள்ளது, இது 2,000 சிற்பங்களைக் கொண்டுள்ளது, இது உலகின் மிகப்பெரிய தொகுப்பாகும். சமணக் கோயில்களில் சமண புராணங்கள், தீர்த்தங்கரர் சிற்பங்கள் போன்ற காட்சிகளை சித்தரிக்கும் பல செதுக்கல்கள் உள்ளன. தூண்கள் ஆயிரம் சமண உருவங்களுடன் செதுக்கப்பட்டுள்ளன. அனைத்து கோவில்களும் இரண்டு தனித்துவமான காலங்களாக வகைப்படுத்தப்படுகின்றன: ஆரம்ப இடைக்கால காலம் மற்றும் இடைக்கால காலம். இஸ்லாமியர்களின் சின்னச் சின்ன சீரழிவின் போது கோவில்கள் அழிக்கப்பட்டன; இது தாவரங்களின் வளர்ச்சி மற்றும் பராமரிப்பின் புறக்கணிப்பு ஆகியவற்றாலும் அழிக்கப்பட்டது. 1939 ஆம் ஆண்டு முதல் சமண சமூகத்தினர் கோவில்களை நிர்வகித்து வருகின்றனர். சமண சிற்பங்களின் நுணுக்கங்களின் களியாட்டம் மத்திய பிரதேசத்தில் உள்ள குவாலியர் மற்றும் பீகாரின் அருகிலுள்ள பகுதிகளைப் போன்றது. சமண சிற்பங்கள் கோட்டையின் சுவர்களில் வாயிலில் இருந்து பாதையின் இருபுறமும் சிதறி கிடக்கின்றன. இங்கு காணப்படும் குறிப்பிடத்தக்க தூண் மனஸ்தம்பா என்று அழைக்கப்படுகிறது. பறவை, மலர் அல்லது விலங்குகளின் சின்னத்தை சித்தரிக்கும் 24 தீர்த்தங்கரர்களின் ஒவ்வொன்றின் முழுமையான சிற்பம் இங்கே காணப்படுகிறது. யக்ஷா மற்றும் யக்ஷினியின் படங்களும் இத்தகைய சித்தரிப்புகளின் ஒரு பகுதியாகும். வளாகத்தைச் சுற்றியுள்ள சுவர்களில் ஆயிரக்கணக்கான சிற்பங்கள் பதிக்கப்பட்டுள்ளன. கோட்டைப் பகுதியைச் சுற்றி சிதறிக்கிடக்கும் ஏராளமான சிலைகளை கண்டால் இது சிற்பிகளின் பணிமனை என்று கூறப்படுகிறது.
திருவிழாக்கள்
மகாவீர் ஜெயந்தி
காலம்
8 முதல் 17 ஆம் நூற்றாண்டு
நிர்வகிக்கப்படுகிறது
இந்திய தொல்பொருள் ஆய்வு மையம் (ASI)
அருகிலுள்ள பேருந்து நிலையம்
தியோகர்
அருகிலுள்ள இரயில் நிலையம்
லலித்ப்பூர்
அருகிலுள்ள விமான நிலையம்
கஜுராஹோ