அருள்மிகு மணிபந்தா (காயத்ரி தேவி) சக்தி பீடத் திருக்கோவில், புஷ்கர்
முகவரி
அருள்மிகு மணிபந்தா (காயத்ரி தேவி) சக்தி பீடத்திருக்கோவில் புஷ்கர், நெடலியா, இராஜஸ்தான் – 605 022.
இறைவன்
சக்தி: காயத்ரி பைரவர்: சர்வானந்தர், உடல் பகுதி அல்லது ஆபரணம்: இரண்டு வளையல்கள்
அறிமுகம்
ராஜஸ்தானின் அஜ்மீருக்கு வடமேற்கே 11 கி.மீ தொலைவிலுள்ள புஷ்கரின் காயத்ரி மலைகளே மணிபந்தா சக்தி பீடமாகும். ஒரு மலையில் கட்டப்பட்ட இந்த கோயில் பல்வேறு தெய்வங்களின் சிலைகள் பொறிக்கப்பட்ட கற்களால் ஆனது. மேலும், கோயிலின் பாராட்டத்தக்க கலைப்படைப்பு மற்றும் கட்டிடக்கலை பண்டைய இந்தியாவின் மகிமையை பிரதிபலிக்கிறது, மேலும் தூண்கள் இந்த தெய்வீக கோவிலின் கம்பீரத்தைக் காட்டுகின்றன. மணிவேந்தா சக்தி பீடம் மற்றும் காயத்ரி கோயில் என பிரபலமாக அறியப்படும் மணிபந்தா சக்தி பீடம் புனித யாத்திரை தளமாகும். புஷ்கர் சரோவரின் பக்கத்தில், சாவித்ரி கோயில் மலையின் உச்சியில் அமைந்துள்ளது, இதில் சாவித்ரி தேவியின் அற்புதமான சிலையும், மறுபுறம் காயத்ரி கோயிலை சக்தி பீடமாகவும் கருதப்படுகிறது. இங்கே சதி தேவியை ‘காயத்ரி’ என்றும், பைரவரை ‘சர்வானந்தா’ என்றும் வணங்குகிறார்கள். காயத்ரி மந்திரத்தின் தியானத்திற்கு (சாதனா) இந்த கோயில் புனிதமானது என்று கருதப்படுகிறது. காயத்ரி தேவியை வணங்குவதற்காக பக்தர்கள் மிகுந்த பயபக்தியுடன் கோவிலுக்கு வருகிறார்கள். கோயிலின் அஸ்திவார நாளில் ஆண்டுக்கு ஒரு முறையாவது கோவர்தன பூஜை ஏற்பாடு செய்யப்படுகிறது.
புராண முக்கியத்துவம்
தந்தையாகிய தட்சனால் அவமதிக்கப்பட்ட தாட்சாயிணி அந்த யாகம் அழியுமாறு சபித்து விட்டு, தட்சன் தந்த உடல் தனக்கு வேண்டாமென தட்சன் நடத்திய யாகத்தின் தீயிலேயே எரிந்து போகிறாள். சிவனால் படைக்கப்பட்ட வீரபத்திரர் அந்த யாகத்தை அழித்தார். மனைவி இறந்த வருத்தத்தில், சிவன் தன் மனைவி தாட்சாயிணியின் இறந்த உடலை எடுத்துக் கொண்டு ஊழித்தாண்டவம் ஆடினார். சிவனின் ஆட்டத்தை நிறுத்த விஷ்ணு தன் சக்ராயுதத்தால் தாட்சாயிணியின் உடலை 51 துண்டுகளாக வெட்டி வீழ்த்தினார். பிறகு சிவன் சாந்தமானார். சிதறிய தாட்சாயிணியின் உடல் பகுதிகள் விழுந்த 51 இடங்கள் சக்தி பீடங்களாயின. சிவபெருமானின் ஊழித்தாண்டவ நடனத்திலிருந்து உலகைக் காப்பாற்ற விஷ்ணு சுதர்ஷன சக்கரத்தைப் பயன்படுத்தியபோது சதியின் வளையல்கள் இங்கு விழுந்ததாகக் கூறப்படுகிறது.
திருவிழாக்கள்
புஷ்கர் மேளா, சிவராத்திரி, நவராத்திரி, காயத்ரி ஜெயந்தி இங்கு கொண்டாடப்படும் முக்கிய திருவிழாக்கள் ஆகும்.
காலம்
1000 to 2000
அருகிலுள்ள பேருந்து நிலையம்
அஜ்மீர்
அருகிலுள்ள இரயில் நிலையம்
அஜ்மீர்
அருகிலுள்ள விமான நிலையம்
ஜெய்ப்பூர்