தியோபலோதா மகாதேவர் கோவில், சத்தீஸ்கர்
முகவரி
தியோபலோதா மகாதேவர் கோவில், பிலாய் மார்ஷலிங் யார்ட், துர்க், பிலாய், சத்தீஸ்கர் – 490025
இறைவன்
இறைவன்: மகாதேவர்
அறிமுகம்
தியோபலோதாவில் உள்ள மகாதேவர் கோயில் இந்திய மாநிலமான சத்தீஸ்கரில் சிவபெருமானுக்கு அர்ப்பணிக்கப்பட்டுள்ளது. இந்தக் கோவில் கல்சுரி காலத்தைச் சேர்ந்தது. இந்திய தொல்லியல் துறையின் கீழ் பாதுகாக்கப்பட்ட நினைவுச்சின்னம். மகாசிவராத்திரி சமயத்தில் அருகிலுள்ள கிராமங்களை சேர்ந்த பக்தர்கள் சிவபெருமானின் ஆசிர்வாதத்திற்காக இங்கு கூடுவார்கள்.
புராண முக்கியத்துவம்
கோவில் கிழக்கு நோக்கி உள்ளது, மணல் கல்லால் கட்டப்பட்டது. இது கர்ப்பகிரகம் மற்றும் தூண் நவரங்க மண்டபத்தை கொண்டுள்ளது. நாகரா பாணியில் கட்டப்பட்டதாகக் கருதப்படும் ஷிகாரம் காணவில்லை. கர்ப்பகிரகத்தில் சுமார் 1.5 அடி உயரமுள்ள சிவலிங்கம் உள்ளது. சைவ துவாரபாலரால் பாதுகாக்கப்பட்ட மிகவும் அலங்கரிக்கப்பட்ட கதவு நுழைவாயில் வழியாக லிங்கத்தை அணுகலாம். கருவறையின் உள்ளே பார்வதி, விநாயகர் மற்றும் அனுமன் சிலைகளைக் காணலாம். மண்டப தூண்கள் பைரவர், விஷ்ணு, மகிஷாசுரமர்த்தினி (மகிஷாசுரன் என்ற அரக்கனைக் கொன்ற தேவி துர்காவின் வடிவம்), சிவன், நடனக் கலைஞர்கள் மற்றும் கீர்த்திமுக வடிவமைப்புகளால் அலங்கரிக்கப்பட்டுள்ளன. நுழைவாயிலுக்கு அருகிலுள்ள கோவிலின் வெளிப்புறம் கஜா, அஸ்வா மற்றும் நார ஆகியவற்றால் அலங்கரிக்கப்பட்டுள்ளது. கோவில் சுவர் பகுதியில் இரண்டு அலங்கரிக்கப்பட்ட பகுதிகள் திரிபுராந்தக சிவன், கஜந்தக சிவன், நரசிம்மன், இராதா கிருஷ்ணன், கணேசன், வராகர், லட்சுமி போன்ற சித்திரங்களுடன் அலங்கரிக்கப்பட்டுள்ளது. கோவிலின் சுவர்களில் வேட்டைக்காரர்கள் மற்றும் காளை சண்டையின் சித்திர பிரதிநிதித்துவத்தை காணலாம். கோவிலுக்கு முன்பாக ஒரு நந்தி வைக்கப்பட்டுள்ளது, அது அதை பாதுகாப்பது போல் உள்ளது. கோவில் முற்றத்தில் கொட்டகை போன்ற ஒரு வீடு உள்ளது, அங்கு பழங்கால சிலைகள் மற்றும் அகழ்வாராய்ச்சியின் போது கண்டுபிடிக்கப்பட்ட சிலைகள் உள்ளது. அவை கோவிலுக்கு சொந்தமானதாக இருக்கலாம். கோவிலைக் கட்டும்போது சிற்பி தனது வேலையில் மிகவும் மூழ்கிவிட்டதாக நம்பப்படுகிறது, அவர் தனது ஆடைகளைப் பற்றி கவலைப்படவில்லை. கோயிலை முடிக்க இரவும் பகலும் தொடர்ந்து வேலை செய்யும் போது அவர் நிர்வாணமாக ஆனார். அவனுடைய மனைவி அவனுக்காக எப்பொழுதும் உணவைக் கொண்டு வந்தாள், ஆனால் ஒரு நாள் அவன் சகோதரி வந்தாள். இதைக் கண்டு அவர்கள் இருவரும் வெட்கப்பட்டு, தன்னை மறைத்துக் கொள்ள, அவர் கோவிலுக்கு அருகிலுள்ள குண்டில் (கோவில் வளாகத்தின் உள்ளே உள்ள புனித குளம்) குதித்தார். இதைப் பார்த்த அவரது சகோதரியும் அருகில் உள்ள குளத்தில் குதித்தார். இரண்டும் குளமும் இன்றுவரை உள்ளன. சகோதரி தண்ணீருக்காக கலசத்தை சுமந்து வருவதாக நம்பப்பட்டதால் இந்த குளம் கசர தலாப் என்று அழைக்கப்படுகிறது. ஒரு கலச வகை கல் இன்றும் உள்ளது. அரங்கில் உள்ள கோவிலுக்கு செல்லும் குண்டிற்குள் ஒரு ரகசிய சுரங்கப்பாதை இருப்பதாக உள்ளூர் மக்கள் நம்புகின்றனர். சிற்பி குதித்தபோது, சுரங்கப்பாதையைக் கண்டுபிடித்து அரங்கை அடைந்தான், அங்கு அவன் ஒரு கல் ஆனான். அந்த இடத்தில் பனாதேவர் கோவில் கட்டப்பட்டுள்ளது. குண்டில் 23 படிகள் மற்றும் 2 கிணறுகள் உள்ளன. இதில் நீரின் ஓட்டம் ஒருபோதும் நிற்காது.
திருவிழாக்கள்
மகாசிவராத்திரி
காலம்
1000 ஆண்டுகள் பழமையானது
நிர்வகிக்கப்படுகிறது
இந்திய தொல்பொருள் ஆய்வு மையம் (ASI)
அருகிலுள்ள பேருந்து நிலையம்
பிலாய் சரோடா
அருகிலுள்ள இரயில் நிலையம்
தியோபலோதா சரோடா நிலையம்
அருகிலுள்ள விமான நிலையம்
இராய்பூர்