சந்த்பூர் சஹஸ்த்ரலிங்கேஷ்வர் கோவில், உத்தரபிரதேசம்
முகவரி
சந்த்பூர் சஹஸ்த்ரலிங்கேஷ்வர் கோவில், சந்த்பூர், ஜஹஜ்பூர், லலித்பூர் உத்தரபிரதேசம் – 284403
இறைவன்
இறைவன்: சஹஸ்த்ரலிங்கேஷ்வர்
அறிமுகம்
சந்த்பூர் கோவில்களின் குழுக்கள் இந்தியாவின் உத்தரபிரதேசத்தின் லலித்பூர் மாவட்டத்தில் உள்ள சந்த்பூர் கிராமத்தில் அமைந்துள்ள பண்டைய சந்தேலா கால கோவில்களின் குழுக்கள் ஆகும். கோயில்கள் முக்கியமாக சிவன், விஷ்ணு மற்றும் சமண தீர்த்தங்கரர்களுக்கு அர்ப்பணிக்கப்பட்டுள்ளன. குறிப்பாக கிழக்கு மற்றும் வடமேற்கு பகுதிகளில் சிதறிக்கிடக்கும் விரிவான தொல்பொருள் எச்சங்களுக்கு சந்த்பூர் பெயர் பெற்றது. இந்த கோவில் சிவபெருமானுக்கு அர்ப்பணிக்கப்பட்டுள்ளது. இந்திய தொல்பொருள் ஆய்வு மையத்தால் கோவில்களின் குழு தேசிய முக்கியத்துவம் வாய்ந்த நினைவுச்சின்னங்களாக பாதுகாக்கப்படுகிறது.
புராண முக்கியத்துவம்
இந்தக் குழுவில் சஹஸ்த்ரலிங்கேஷ்வர் கோவில் மிகப்பெரியது. இந்த கோவில் கிழக்கு நோக்கி உள்ளது மற்றும் தொட்டியின் கரையில் அமைந்துள்ளது. இது கருவறை மற்றும் முக மண்டபத்தைக் கொண்டுள்ளது. நான்கு திசைகளிலும் நான்கு திட்டங்களுடன் கூடிய சஹஸ்ர லிங்கம் (ஒற்றை லிங்கத்தில் செதுக்கப்பட்ட ஆயிரம் சிறிய லிங்கங்கள்) கருவறையில் அமைந்துள்ளது. சன்னிதானம் விசாலமாக இருப்பதால் பக்தர்கள் சுற்றிவர ஏதுவாக அமைந்துள்ளது. கருவறையின் நுழைவாயிலின் நடுவில் நடராஜப் பெருமானின் செதுக்கல்கள் உள்ளது. கருவறையின் முன்புறம் நான்கு தூண்கள் கொண்ட மண்டபத்தில் நந்தி உள்ளது. சஹஸ்த்ரலிங்கேஷ்வர் கோவிலின் தெற்குப் பகுதியில் பிரம்மாவுக்கு அர்ப்பணிக்கப்பட்ட கோவில் உள்ளது. கருவறையில் பிரம்மதேவரும் அவரது மடியில் அவரது துணைவியார் அமர்ந்திருக்கும் சிற்பம் உள்ளது. மூன்றாவது சன்னதி விநாயகப் பெருமானுக்கு அர்ப்பணிக்கப்பட்டுள்ளது. இந்த கோவிலின் முகப்பு மட்டுமே தற்போது எஞ்சியுள்ளது.
காலம்
1000 – 2000 ஆண்டுகள் பழமையானது
நிர்வகிக்கப்படுகிறது
இந்திய தொல்பொருள் ஆய்வு மையம் (ASI)
அருகிலுள்ள பேருந்து நிலையம்
ஜக்ஹலூன்
அருகிலுள்ள இரயில் நிலையம்
ஜக்ஹலூன்
அருகிலுள்ள விமான நிலையம்
லலித்பூர்