மண்டி திரிலோகநாதர் கோவில், இமாச்சலப் பிரதேசம்
முகவரி
மண்டி திரிலோகநாதர் கோவில், NH 20, பூரணி மண்டி, மண்டி, இமாச்சலப் பிரதேசம் – 175001
இறைவன்
இறைவன்: திரிலோகநாதர் (சிவன்) இறைவி: பார்வதி
அறிமுகம்
பூரணி மண்டியில் அமைந்துள்ள திரிலோகநாதர் கோவில், மண்டியின் பழமையான கோவில்களில் ஒன்றாகும். இது கி.பி.1520-ல் ராஜா அஜ்பர் சென்னின் ராணி சுல்தான் தேவியால் கட்டப்பட்டது. இங்கு சிவன் மற்றும் பார்வதி தேவியின் தெய்வீக சிற்பத்தை காணலாம். கோயிலின் உள்ளே நந்திக் காளையின் மீது ஏறி நிற்கும் மூன்று முகம் கொண்ட சிவன் மற்றும் பார்வதி தேவியின் உருவம் உள்ளது. இந்த ஆலயத்தில் நாரதா தேவி மற்றும் சாரதா தேவியின் சிற்பங்களும், இறைவன் மற்றும் இறைவிகளின் சிற்பங்களும் உள்ளன. இதில் சிவனின் மூன்று முக மூர்த்தி (படம்) உள்ளது, இது “மூன்று உலகங்களின் இறைவன்” என்ற திரிலோகநாதரின் பெயரின் தோற்றம் ஆகும். திரிலோகநாதர் கோயில் பூரணி (பழைய) மண்டியில் அமைந்துள்ளது. இது மண்டியின் பிரதான பேருந்து நிலையத்திலிருந்து கிட்டத்தட்ட ஒரு கிலோமீட்டர் தொலைவில் உள்ளது. மண்டி – பதன்கோட் தேசிய நெடுஞ்சாலையில் உள்ள பழைய விக்டோரியா பாலத்தில் பியாஸ் ஆற்றின் கரையில் இந்த கோவில் அமைந்துள்ளது.
புராண முக்கியத்துவம்
16 ஆம் நூற்றாண்டில் ராஜா அஜ்பர் சென்னின் ராணியான சுல்தான் தேவி, கி.பி 1520 இல் கட்டப்பட்ட திரிலோகநாதர் கோயிலைக் கட்டுவதற்கு ஆணையிட்டார் என்று நம்பப்படுகிறது. இந்த கோவிலை கட்டிய சேனா வம்சத்தினர் கர்நாடகாவில் இருந்து வந்தவர்கள் என்று நம்பப்படுகிறது, அவர்கள் வீழ்ச்சியடைந்து வரும் பால சாம்ராஜ்ஜியத்தை கைப்பற்றி வங்காளத்தில் குடியேறினர். பொ.ச.1203-1204-ல் பக்தியார் கல்ஜியின் அழிவுகரமான தாக்குதல்களுக்கு நிலங்களை இழந்த பிறகு, சேனா வம்சம் வடகிழக்கு வங்காளத்தை இழந்தது, வங்காளத்தின் கிழக்குப் பகுதிகள் பொ.ச.1230 வரை சேனாக்களின் கீழ் இருந்தன. சேனா வம்சம் காஷ்மீரில் உள்ள ஒன்று உட்பட பல கோயில்களைக் கட்டியது, சங்கர கௌரேஷ்வரர் என்று பெயரிடப்பட்டது. மண்டியின் சமஸ்தானம் 13 ஆம் நூற்றாண்டில் பாகு சென் என்பவரால் உருவாக்கப்பட்டது, ஆனால் மண்டி நகரம் 16 ஆம் நூற்றாண்டின் தொடக்கத்தில் ஒரு தனி நிறுவனமாக உருவானது. பொ.ச.1500-1534க்கு இடையில் பூத்நாதர் கோயிலை மையமாகக் கொண்டு தற்போதைய மண்டி நகரத்தை நிறுவிய பாகு சென்னின் வழித்தோன்றல் ராஜா அஜ்பர் சென் (பாகு சென்னின் 19 வது வழித்தோன்றல்), இந்தக் கோயிலுக்கு அருகில் தனது அரண்மனையைக் கட்டினார். திரிலோகநாதர் கோவில் அவரது ஆட்சியின் போது அவரது ராணியால் கட்டப்பட்டது. இது நகரத்தின் பழமையான கோவில்களில் ஒன்றாகும், மேலும் நாரதர், சாரதா மற்றும் பல தெய்வங்களின் உருவங்கள் உள்ளன. கோபுரம் அல்லது கோவிலின் குவிமாடம் முதலில் சைத்ய தார்மர்களைக் கொண்டிருந்தது, சில பகுதிகளில் இன்னும் வடிவமைப்பைக் காட்டுவது தெளிவாகிறது. கோயிலின் சுவர்களில் விரிவான சிற்பங்கள் உள்ளன.
காலம்
பொ.ச.1500-1534
நிர்வகிக்கப்படுகிறது
இந்திய தொல்பொருள் ஆய்வு மையம் (ASI)
அருகிலுள்ள பேருந்து நிலையம்
மண்டி
அருகிலுள்ள இரயில் நிலையம்
ஜோகிந்தர் நகர்
அருகிலுள்ள விமான நிலையம்
குலு