தேவகிரி கோட்டை (தௌல்தாபாத்) சமண கோயில், மகாராஷ்டிரா

முகவரி

தேவகிரி கோட்டை (தௌல்தாபாத்) சமண கோயில், தௌலதாபாத், கோட்டை, அவுரங்காபாத், மகாராஷ்டிரா 431002

இறைவன்

இறைவன்: தீர்த்தங்கரர்

அறிமுகம்

மகாராஷ்டிராவின் சமண யாதவ மன்னர்களின் தலைநகரம் தேவகிரி. கிபி 1137 ஆம் ஆண்டு யாதவர் வம்சத்தின் போது குகைகள் செதுக்கப்பட்டதாக மதிப்பிடப்பட்டுள்ளது. கோட்டையின் மீது செம்மரக் கட்டைக்கு முன்னால் ரங்கமஹாலுக்குப் பின்னால் அடர்ந்த புதர்களில் குகைகள் உள்ளன.

புராண முக்கியத்துவம்

அஜந்தா மற்றும் எல்லோராவில் உள்ளதைப் போன்று இந்து மற்றும் சமண கோயில்களின் எச்சங்கள் இப்போது தளத்தில் உள்ளன. குகை 32 இல் சமண தீர்த்தங்கரருடன் செதுக்கப்பட்ட இடங்களின் தொடர். இந்த காலகட்டத்தில், தொல்லியல் துறை கோட்டையை சுத்தம் செய்யத் தொடங்கியது. இதற்கிடையில், நூற்றுக்கணக்கான ஆண்டுகளாக புதர்களுக்குள் மறைந்திருந்த ஏழு குகைகள் வெளிச்சத்திற்கு வந்துள்ளன. அதில் ஒரு குகை நல்ல நிலையில் உள்ளதுடன், குகை ஒன்றின் மேற்கூரை இடிந்து விழுந்துள்ளது. மற்ற ஐந்து குகைகளும் நிலத்தடியில் உள்ளன. வரலாற்று ஆய்வாளர்களின் கூற்றுப்படி இவை சமண குகைகள். அவை ஆயிரம் ஆண்டுகளுக்கு முன்பு கிபி 1137 இல் யாதவர் வம்சத்தின் போது செதுக்கப்பட்டிருக்க வேண்டும். கோட்டையின் இந்த பகுதி ஏழு தொட்டிகள் என்றும் அழைக்கப்படுகிறது. கோட்டையில் முன்னால் ஒரு ரங்கமஹால் உள்ளது. அதன் பின்னால் பெரிய காடு போன்ற புதர்கள். ஆழமான அகழியும் உள்ளது. இதனால் இந்த சாலை பல ஆண்டுகளாக மூடப்பட்டது. தற்போது சுற்றுலா பயணிகள் கூட்டம் இல்லாததால் தொல்லியல் துறை கண்காணிப்பாளர் கோட்டையை சுத்தம் செய்யும் பணியை தொடங்கியுள்ளார். இந்த பணி நடந்து கொண்டிருந்த போது, இந்த இடத்தில் குகைகள் இருப்பது கண்டுபிடிக்கப்பட்டது. தொல்லியல் துறையினர் அங்கு செல்வதற்கு தனி சாலை அமைக்கும் பணியை தொடங்கியுள்ளனர். கோட்டையின் உயரமான சுவர்களில் வளர்ந்துள்ள புதர்களை அகற்றும் பணியும் நடந்து வருகிறது. சில வரலாற்றாசிரியர்களின் கூற்றுப்படி, கோட்டையில் 70 சமண கோவில்கள் இருந்தன. சில ஆட்சிகளில் அது உடைந்தது. இந்தக் கோயிலின் சில தூண்கள் தற்போது பாரதமாதா கோயிலில் காணப்படுகின்றன. குகைகளுக்கு அருகில் பெரிய பள்ளத்தாக்குகளும் உள்ளன. இந்த இடத்தில் கந்தக சேமிப்பு அமைப்பு இருக்க வேண்டும். இந்த குகைகளை ஒட்டி அகழியில் இருந்து வெளியேற ஒரு கதவும் உள்ளது. மகாதேவரின் பிண்டியின் உடைந்த எச்சங்களும் இந்த இடத்தில் உள்ளன. கைவினைப்பொருட்கள் மற்றும் கதவுகள் இன்னும் அப்படியே உள்ளன. குகைகளுக்கு முன்னால் சில பகுதிகள் உடைந்து காணப்படுகின்றன. இந்தக் குகைகளில் உள்ள சில சிற்பங்கள் கோட்டையில் இன்னும் காணப்படுகின்றன என்கிறார் வரலாற்று ஆய்வாளர். இந்த குகைகள் யாதவர்களின் கடைசி காலத்தில் செதுக்கப்பட்டதாக மதிப்பிடப்பட்டுள்ளது.