சந்த்பூர் சமணக் கோவில், உத்தரப்பிரதேசம்

முகவரி

சந்த்பூர் சமணக் கோவில், அமா கெரா, சந்த்பூர், ஜஹஜ்பூர், லலித்பூர் உத்தரப்பிரதேசம் – 284403

இறைவன்

இறைவன்: தீர்த்தங்கரர்

அறிமுகம்

சந்த்பூர் கோவில்களின் குழுக்கள் இந்தியாவின் உத்தரபிரதேசத்தின் லலித்பூர் மாவட்டத்தில் உள்ள சந்த்பூர் கிராமத்தில் அமைந்துள்ள பண்டைய சந்தேலா கால கோவில்களின் குழுக்கள் ஆகும். கோயில்கள் முக்கியமாக சிவன், விஷ்ணு மற்றும் சமண தீர்த்தங்கரர்களுக்கு அர்ப்பணிக்கப்பட்டுள்ளன. குறிப்பாக கிழக்கு மற்றும் வடமேற்கு பகுதிகளில் சிதறிக்கிடக்கும் விரிவான தொல்பொருள் எச்சங்களுக்கு சந்த்பூர் பெயர் பெற்றது. இந்த கோவில் தீர்த்தங்கரருக்கு அர்ப்பணிக்கப்பட்டுள்ளது. இந்திய தொல்பொருள் ஆய்வு மையத்தால் கோவில்களின் குழு தேசிய முக்கியத்துவம் வாய்ந்த நினைவுச்சின்னங்களாக பாதுகாக்கப்படுகிறது.

புராண முக்கியத்துவம்

சமண கோவில்கள் குழு ஜான்சி – மும்பை கோட்டத்தின் ரயில் பாதையின் அருகே சந்த்பூர் கிராமத்தின் தென்கிழக்கு பகுதியில் அமைந்துள்ளது. இந்த குழு அதன் வளாகத்தில் மூன்று கட்டமைப்புகளைக் கொண்டுள்ளது. இந்த கட்டமைப்புகள் அனைத்தும் பாழடைந்த நிலையில் உள்ளன. இந்த குழுவின் முக்கிய ஆலயம் கருவறை மற்றும் மண்டபத்தைக் கொண்டுள்ளது. சன்னதி தரை மட்டத்திலிருந்து மிகவும் கீழே அமைந்துள்ளது மற்றும் குறுகிய நுழைவாயில் வழியாக அடைய முடியும். கருவறையில் சமண தீர்த்தங்கரர், சாந்திநாதரின் பிரம்மாண்டமான உருவத்தைக் கொண்டுள்ளது. அவர் கயோத்சர்கா தோரணையில் நிற்கிறார். அவரது கைகள் முழங்கால் வரை நீட்டப்பட்டுள்ளன. அவரது வலது கை சேதமடைந்துள்ளது. இருபுறமும் சில சேதமடைந்த சமண உருவங்களால் அவர் சூழப்பட்டுள்ளார். தியான நிலையில் சில உருவங்களும், கயோத்சர்கா தோரணையில் சில படங்களும் கோவிலின் இடது சுவரில் வரிசையாக உள்ளன. சாந்திநாத பகவானின் உருவத்தையும் காணலாம். கோயிலின் வெளிப்புறச் சுவரில் சமண அம்பிகா மற்றும் குபேர் யக்ஷாவின் சிற்பத்தைக் காணலாம். இரண்டாவது அமைப்பு பிரதான கோயிலின் முன் சிறிய நான்கு தூண்கள் கொண்ட மண்டபமாகும். மூன்றாவது கோவில் கருவறை மற்றும் நுழைவு மண்டபம் கொண்டது. முகப்பு மட்டும் அப்படியே உள்ளது மற்றும் கருவறை முற்றிலும் இடிந்துள்ளது. தீர்த்தங்கரரின் மிகப்பெரிய உருவம் அருகில் வைக்கப்பட்டுள்ளது. இது இந்த கோவிலின் தலைமை தெய்வமாக இருக்கலாம். சமண உருவங்களின் சிற்பங்கள் மற்றும் கட்டடக்கலை துண்டுகள் கோவில் வளாகத்தில் சிதறிக்கிடக்கின்றன. கோவில் வளாகம் அனைத்து பக்கங்களிலும் சுற்றுச் சுவர்களால் சூழப்பட்டுள்ளது.